Asian Vision Institute · កម្មវិធី AVI VOICE ៖ ជម្លោះរ៉ាំរ៉ៃរវាងអ៊ីស្រាអែល និងប៉ាឡេស្ទីន ជាប្រវត្តិសាស្រ្ត ជម្លោះរវាងប្រទេសអ៊ីស្រាអែល និងប៉ាឡេស្ទីនបានកើតឡើងចាប់តាំងពីពេលដែលអ៊ីស្រាអែលបានបង្កើតឡើងជារដ្ឋមួយ នៅឆ្នាំ១៩៤៨ មកម្លេះ។ កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ជម្លោះរវាងប្រទេសអ៊ីស្រាអែល និងប៉ាឡេស្ទីន ក៏បានចាប់ផ្ដើមឡើងសារជាថ្មីម្តងទៀត ក្រោយពីមានការវាយប្រហារដោយគ្រាប់រ៉ុកកែត ពីក្រុមឧទ្ទាមហាម៉ាសរបស់ប៉ាឡេស្ទីនទៅលើអ៊ីស្រាអែល តាមរយៈការបាញ់បោះគ្រាប់រ៉ុកកែតដាក់ឲ្យគ្នាទៅវិញទៅមក ដែលបណ្ដាលឲ្យមាននូវការបាក់អាគារ និងបានធ្វើឲ្យបាត់បង់នូវជីវិតប្រជាជនស្លូតត្រង់ជាង ២០០នាក់ ដែលក្នុងនោះក៏មានកុមារ និងស្រ្តីដែរ។ នៅក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍នេះ លោក លឹម ម៉េងហួរ បានលើកឡើងថា ជម្លោះប៉ាឡេស្ទីន និងអ៊ីស្រាអែល មិនត្រឹមតែជាជម្លោះរវាងភាគីទាំងពីរនោះទេ ប៉ុន្តែក៏មានពាក់ព័ន្ធជាមួយបណ្ដាប្រទេសអារ៉ាប់ផ្សេងៗដែលរស់នៅជុំវិញអុីស្រាអ៊ែល​ និងមហាអំណាចផ្សេងៗទៀត។ លោកយល់ឃើញថា ស្ថានភាព ក៏ដូចជាភាពតានតឹងរបស់ភាគីទាំងពីរ មិនអាចដោះស្រាយបានដោយងាយក្នុងពេលឆាប់ៗនេះទេ។ រាល់ចំណាត់ការ ឬកិច្ចព្រមព្រៀងណាមួយ ត្រូវតែធ្វើឡើងដោយមានការឯកភាពពីភាគីទាំងពីរ គឺភាគីអ៊ីស្រាអែល និងប៉ាឡេស្ទីន ហើយត្រូវតែមានការចូលរួមពីប្រទេសផ្សេងៗនៅជុំវិញអុីស្រាអ៊ែល ក៏ដូចជាមហាអំណាចនានា ជាពិសេសគឺសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់អុីស្រាអ៊ែលស្រាប់តែម្ដង។ សំនួរទី១៖ ជម្លោះរវាងអ៊ីស្រាអែល និងប៉ាឡេស្ទីន មិនមែនទើបតែនឹងចាប់ផ្តើមនោះទេ។ ជាក់ស្តែង ជម្លោះនេះ បានកើតឡើងតាំងពី...Read More

Asian Vision Institute · កម្មវិធី AVI VOICE ៖ កិច្ចសន្ទនាសន្តិសុខចតុភាគី (QUAD) និងការប្រកួតប្រជែងរវាងប្រទេសមហាអំណាច កិច្ចសន្ទនាចតុភាគី (The QUAD) នេះ គឺជាសម្ព័ន្ធភាពយុទ្ធសាស្ត្រដែលមានប្រទេសចំនួន 0៤ ជាសមាជិក ក្នុងនោះរួមមាន សហរដ្ឋអាមេរិក ជប៉ុន ឥណ្ឌា និងអូស្រ្តាលី។ The QUAD ១.០ និង The QUAD ២.០ នេះ គោលបំណងរបស់គាត់គឺមានភាពស្រដៀងគ្នាច្រើន តែខុសត្រង់ថា The QUAD ២.០  គឺផ្តោតសំខាន់ចម្បងទៅលើថា តើប្រទេសទាំង ០៤ នេះ ត្រូវធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងឥទ្ធិពលរបស់ចិន។ នៅក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍នេះ លោក បោង ច័ន្ទសម្បត្តិ បានលើកឡើងថា The QUAD Vaccine Partnership គឺមានមហិច្ឆតាក្នុងផលិត ចែកចាយ និងបរិច្ចាក វ៉ាក់សាំងកូវីដ-១៩ យ៉ាងហោចណាស់ ១ពាន់លានដូស ទៅដល់បណ្តាលប្រទេសទាំងអស់នៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហិ្វក...Read More

Asian Vision Institute · កម្មវិធី AVI VOICE ៖ នីតិវិធីពិសេសក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្ស និងកម្ពុជា សំនួរទី១៖ តើអ្នករាយការណ៍ពិសេសទទួលបន្ទុកស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សជាអ្នកណា? តើគាត់មានតួនាទី និងភារកិច្ចអ្វីខ្លះ? បើគិតមកដល់បច្ចុប្បន្ន តើកម្ពុជាធ្លាប់មានអ្នករាយការណ៍ពិសេសទទួលបន្ទុកស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សប៉ុន្មាននាក់ហើយ? យន្តការ​សិទ្ធិមនុស្សមានច្រើនប្រភេទ និងច្រើនទម្រង់។ ឧទាហរណ៍មួយនៃយន្តការសិទ្ធិមនុស្ស គឺនីតិវិធីពិសេសនៃក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្ស ដែលជាធម្មតាយើងតែងតែបានលឺគេហៅថា «អ្នករាយការណ៍ពិសេស»។ សូមបញ្ជាក់ថា នីតិវិធីពិសេសនៃក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្ស មានដូចជា អ្នករាយការណ៍ពិសេស អ្នកជំនាញឯករាជ្យ និងក្រុមការងារ ឬ Working Group (ដែលមានចំនួនសមាជិក ០៥រូប)។ នីតិវិធីពិសេសនៃក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សមាន ០២ប្រភេទគឺ៖ ទី១ គឺនីតិវិធីពិសេសដែលទទួលបន្ទុកប្រទេសជាក់លាក់ (Country-Specific Mandate-Holders) ដូចជាអ្នករាយការណ៍ពិសេសទទួលបន្ទុកស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និង ទី២ គឺនីតិវិធីពិសេសទទួលបន្ទុកប្រធានបទ ដែលមានដូចជាអ្នករាយការណ៍ពិសេសទទួលបន្ទុកសិទ្ធិជនពិការ អ្នករាយការណ៍ពិសេសទទួលបន្ទុកសេរីភាពសាសនា និងអ្នករាយការណ៍ពិសេសទទួលបន្ទុកផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមាននៃវិធានការបង្ខំឯកតោភាគី។ បើយើងគិតត្រឹមខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២០ មានអ្នកកាន់អាណត្តិពិសេសតាមប្រធានបទចំនួន៤៤ និងអ្នកកាន់អាណត្តិនីតិវិធីប្រទេសជាក់លាក់ចំនួន១១។ អ្នករាយការណ៍ពិសេសបំពេញការងារក្នុងសមត្ថភាពផ្ទាល់ខ្លួន។ ពួកគាត់មិនមែនជាបុគ្គលិករបស់អង្គការសហប្រជាជាតិទេ មានន័យថាពួកគាត់មិនមានការិយាល័យនៅក្នុងទីស្នាក់ការរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិនៅទីក្រុងហ្សឺណែវឡើយ។ រីឯទស្សនៈរបស់ពួកគាត់ គឺជាទស្សនៈផ្ទាល់ខ្លួនដែលមិនតំណាងឲ្យទស្សនៈរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិឡើយ។...Read More

AVI · កម្មវិធី AVI VOICE ៖ ផ្លូវសូត្រសុខភាព និងការប្រកួតប្រជែងរវាងមហាអំណាចលើការទូតសុខាភិបាល សំនួរទី១៖ អ្វីទៅជាផ្លូវសូត្រសុខភាព (Health Silk Road)? ហេតុអ្វីបានជាចិនបង្កើតនូវផ្លូវសូត្រសុខភាពនេះឡើង?​ តើផ្លូវសូត្រសុខភាពនេះ មានអ្វីខុសប្លែកពីគំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវ៉ាត់ និងផ្លូវរបស់ចិនដែរ? ប្រធានបទ កំពុងតែទទួលបាននូវការចាប់អារម្មណ៍ពីមជ្ឈដា្ឋនអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវ ក៏ដូចជាសាធារណជនជាទូទៅ ផ្លូវសូត្រសុខភាពរបស់ចិន (Health Silk Road) គឺជាផ្នែកមួយដ៏មានសារៈសំខាន់នៃគំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវ៉ាត់ និងផ្លូវរបស់ចិន ដែលប្រធានាធិបតីរបស់ចិន លោក ស៊ី ជីងពីង ដែលលោកបានដាក់ឲ្យដំណើរការក្នុងឆ្នាំ២០១៣។ ទស្សនទានជុំវិញផ្លូវសូត្រសុខភាពនេះ ត្រូវបានគេរៀបចំឡើងតាំងពីឆ្នាំ២០១៥មកម្លេះ ហើយលោកប្រធានាធិបតី ស៊ី ជីងពីង គាត់បានលើកឡើងអំពីទស្សនទាននេះ ជាលើកទី១ នៅឆ្នាំ២០១៦ នៅប្រទេស Uzbekistan។ ទិសដៅចម្បងនៅក្នុងទស្សនទាននេះ គឺដើម្បី (១) បង្កើតនូវបណ្តាវេទិកាតំបន់កម្រិតជាន់ខ្ពស់សម្រាប់មន្រ្តីសុខភាពសាធារណៈ (២) បង្កើតនូវបណ្តាញសុខភាពសាធារណៈ តាមខ្សែក្រវ៉ាត់ និងផ្លូវរបស់ចិន  និងជាការឆ្លើយតប ដែលមានការសម្របសម្រួលជាគោលនយោបាយសាធារណៈ (Public Policy Coordination) ចំពោះបញ្ហាសុខភាពដែលកើតឡើង...Read More

សំនួរ៖ កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ ទី២៤​ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២១ កន្លងទៅថ្មីៗនេះ សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រី​ ហ៊ុន សែន បានអញ្ជើញចូលរួមនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានពិសេស នៅប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ដោយផ្ទាល់។ ហើយយើងទាំងអស់គ្នា ក៏បានដឹងហើយថា ក្នុងនោះបែរជាមានវត្តមានប្រមុខដឹកនាំកំពូលរបបសឹករបស់មីយ៉ាន់ម៉ា តែពុំមានវត្តមានប្រមុខដឹកនាំឡាវ ហ្វីលីពីន និងថៃទេ។ ចំពោះ លោកបណ្ឌិត ផ្ទាល់ ក្រៅពីបញ្ហាការរីករាលដាលជាថ្មីឡើងវិញនៃជំងឺរាតត្បាតកូវីដ-១៩ នៅក្នុងប្រទេសទាំង៣នោះ ថាតើអាចមានមូលហេតុនយោបាយអ្វីផ្សេងទៀតដែរឬទេ? ទាក់ទងទៅនឹងអវត្តមានរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំទាំងបីប្រទេស ដែលមានប្រទេសឡាវ ថៃ និងហ្វីលីពីន ក្នុងកិច្ចប្រជុំនេះ គឺពិតជាប៉ះពាល់ទៅដល់ទម្ងន់នៃកិច្ចប្រជុំនេះ ប៉ុន្តែមិនធ្វើឲ្យអាក់ខានដល់ដំណើរការនៃកិច្ចប្រជុំនេះ ក៏ដូចជាគោលការណ៍សាមគ្គីភាពរបស់អាស៊ាននោះទេ។ យើងឃើញថា លទ្ធផលនៃកិច្ចប្រជុំនេះ គួរឲ្យកោតសរសើរដែរ ដោយសារតែប្រមុខថ្នាក់ដឹកនាំអាស៊ាន បានទាមទារឲ្យភូមាធ្វើការដោះស្រាយបញ្ហាដោយសន្តិវិធី និងឈរលើការឯកភាពទាំង៥ចំណុចដែលមានចែងនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលនេះ។ វត្តមានរបស់មេដឹកនាំភូមា មិនមែនជាតំណាងរបបស្របច្បាប់អ្វីនោះទេ ឬក៏មិនមានអត្ថន័យថាអាស៊ានឲ្យភាពស្របច្បាប់ទៅរដ្ឋាភិបាលយោធាភូមានោះដែរ។ នេះគ្រាន់តែជាវេទិកាមួយដើម្បីផ្ញើសារផ្ទាល់ និងត្រង់ៗទៅដល់មេដឹកនាំរបបសឹកយោធានេះ។ ថ្នាក់ដឹកនាំអាស៊ានបានផ្តល់សារយ៉ាងច្បាស់តាមយៈការ ឯកភាពទាំង៥ចំណុច ដែលរួមមាន៖ (១) ការផ្អាកនូវការប្រើអំពើហិង្សាលើជនស៊ីវិលដែលពុំមានប្រដាប់អាវុធ (២) ការដោះស្រាយជម្លោះដោយសន្តិវិធី ដោយគិតពីប្រយោជន៍ប្រជាជនភូមាជាធំ (៣) ការអនុញ្ញាតឲ្យប្រេសិតរបស់អាស៊ានអាចទៅធ្វើទស្សនកិច្ច និងជួបពិភាក្សាជាមួយភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងឡាយ (៤)...Read More

សំនួរ៖ ថ្មីនេះ យើងសង្កេតឃើញថា ស្ថានភាពនយោបាយរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងរុស្ស៊ី កាន់តែមានភាពតានតឹងខ្លាំងឡើង ជាក់ស្ដែងកាលថ្ងៃទី១៦ ខែមេសា កន្លងទៅនេះ រុស្ស៊ីបានបណ្ដេញមន្រ្តីការទូតរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកចំនួន១០រូប ចេញពីប្រទេសរុស្ស៊ី ដើម្បីជាការសងសឹកទៅនឹងទណ្ឌកម្មរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកមកលើប្រទេសរបស់ខ្លួន។ ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហានយោបាយ និងការទូតរវាងប្រទេសទាំងពីរនេះដែល តើលោកបណ្ឌិតយល់ឃើញយ៉ាងដូចម្ដេច? នៅក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះ យើងសង្កេតឃើញថា ទំនាក់ទំនងការទូតរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងរុស្ស៊ី កាន់តែមានភាពតានតឹងយ៉ាងខ្លាំងឡើង ដោយសារតែប្រទេសទាំងពីរនេះបានដាក់ទណ្ឌកម្មបណ្ដេញអ្នកការទូតនៅក្នុងប្រទេសរៀងៗខ្លួនទៅវិញទៅមក។ ភាពតានតឹងរបស់ប្រទេសទាំងពីរនេះ ក៏មានរយៈពេលយូរឆ្នាំមកហើយ ប៉ុន្តែការបណ្ដេញនូវអ្នកការទូតចេញពីប្រទេសរៀងៗខ្លួននាពេលថ្មីនេះ អាចនិយាយបានថាជាសញ្ញាមួយដែលគួរឲ្យព្រួយបារម្មណ៍នៃការធ្លាក់ចុះនៃទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ សំនួរ៖ ងាកមកមើលវត្តមាន និងគោលនយោបាយរបស់រុស្ស៊ីក្នុងអាស៊ាន និងតំបន់មេគង្គវិញម្តង យើងបានសង្កេតឃើញថា ភាគច្រើននៃអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងអ្នកវិភាគភូមិសាស្រ្តនយោបាយ មិនសូវបានលើកឡើងពីតួនាទី និងទម្ងន់របស់រុស្ស៊ីនៅក្នុងតំបន់មួយនេះទេ បើទោះជាវិស័យបច្ចេកវិទ្យា យោធា អប់រំ និងសុខាភិបាលរុស្ស៊ីក៏កំពុងស្ថិតនៅក្នុងលំដាប់កំពូលក៏ដោយ។ តើនេះមកពីមូលហេតុអី្វដែល? ហើយតើទម្ងន់របស់រុស្ស៊ី អាចនឹងកើនឡើងជាងមុនដែរឬទេ? យើងឃើញថានៅក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ជាពិសេសតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ តួអង្គសហរដ្ឋអាមេរិក និងចិនជាតួអង្គពីរសំខាន់ ហើយទំនាក់ទំនងសហរដ្ឋអាមរិក-ចិន មានការគ្របដណ្ដប់ទៅលើភូមិសាស្រ្តនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ចនៅក្នុងតំបន់ ដែលធ្វើឲ្យតួអង្គផ្សេងទៀតលឹបមុខបាត់ ប្រសិនបើប្រៀបធៀបទៅនឹងតួអង្គទាំងពីរនេះ។ ក្រឡេកមកមើលតួអង្គរុស្ស៊ីនៅប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងមកនេះ ក្រោមគោលនយោបាយរបស់លោកប្រធានាធិបតី Vladimir Putin រុស្ស៊ីបានងៀកមករកតំបន់អាស៊ី...Read More

APSARA MEDIA SERVICES (AMS) · Vaccine Nationalism នៅមុនពេលដែលវ៉ាក់សាំងនៃជំងឺរាតត្បាតកូវីដ-១៩ត្រូវបានរកឃើញ យើងសង្កេតឃើញថា ប្រទេសទាំងអស់មិនថាតូច មិនថាធំ គឺតែងតែប្រកាសនូវសំណើរបស់ខ្លួនក្នុងការដាក់វ៉ាក់សាំងនៃជំងឺកូវីដ-១៩នេះ ឲ្យក្លាយជាទំនិញសាធារណៈសាកល (Global Public Goods) ដោយឈរលើគោលការណ៍ «វ៉ាក់សាំងពុហភាគីនិយម»។ ផ្ទុយទៅវិញ បច្ចុប្បន្ន ប្រទេសមហាអំណាច និងអំណាចកណ្តាលមួយចំនួន កំពុងធ្វើការស្តុកទុកនូវវ៉ាក់សាំងក្នុងចំនួនច្រើន សម្រាប់ជាការប្រើប្រាស់នៅក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួនផ្ទាល់ ដែលទង្វើនេះគេអាចចាត់ទុកថា គឹជាទង្វើនៃការជំរុញនូវ «វ៉ាក់សាំងជាតិនិយម»។ សំនួរ៖ នៅមុនពេលដែលវ៉ាក់សាំងនៃជំងឺរាតត្បាតកូវីដ-១៩ត្រូវបានរកឃើញ យើងសង្កេតឃើញថា ប្រទេសទាំងអស់មិនថាតូច មិនថាធំ គឺតែងតែប្រកាសនូវសំណើរបស់ខ្លួនក្នុងការដាក់វ៉ាក់សាំងនៃជំងឺកូវីដ-១៩នេះ ឲ្យក្លាយជាទំនិញសាធារណៈសាកល (Global Public Goods) ដោយឈរលើគោលការណ៍ «វ៉ាក់សាំងពុហភាគីនិយម»។ តើអ្វីទៅជា «វ៉ាក់សាំងពហុភាគីនិយម»? «វ៉ាក់សាំងពហុភាគីនិយម» គឺជារូបមន្តមួយនៃការរួបរួមគ្នារវាងបណ្តាប្រទេសមិនថាមាន មិនថាក្រ មិនថាតូច មិនថាធំ ជាមួយនឹងដៃគូផ្សេងៗទៀត ដើម្បីចងក្រងទៅជាយន្តការមួយដែលគេហៅថា «យន្តការពហុភាគីនិយម» ដែលសំដៅធ្វើយ៉ាងឲ្យមានការបែងចែក ការផលិត និងការផ្គត់ផ្គង់វ៉ាក់សាំង អាចផ្តល់ទៅដល់ប្រទេសដែលត្រូវការវ៉ាក់សាំង តាមពេលវេលាសមស្របណាមួយ ស្របតាមសមត្ថភាពនៃការផលិតនិងការផ្គត់ផ្គង់ផង និងតម្រូវការជាក់ស្តែងរបស់ប្រទេស និងសង្គមនិមួយៗផង។ វ៉ាក់សាំងពហុភាគីនិយមនេះ...Read More

ប្រទេសលោកខាងលិចមួយចំនួនតែងតែធ្វើការបកស្រាយចំពោះការអនុវត្តច្បាប់នៅក្នុងប្រទេស កម្ពុជា ដែលសំដៅការពារពលរដ្ឋគោរពច្បាប់ ថាជាការបង្ក្រាបលើក្រុមណាមួយនោះទៅវិញ។ ផ្ទុយទៅវិញ  បើវិធានការនេះត្រូវបានអនុវត្តនៅក្នុងប្រទេសខ្លួនឯងវិញ បែរជាគេចាត់ទុកថា នេះជាវិធានការចាំបាច់ និងស្របច្បាប់ ដើម្បីរក្សាសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ និងស្ថិរភាពសង្គម និងការពារអធិបតេយ្យ ទៅវិញ។ ឯកឧត្តម អាន សុខខឿន បានលើកឡើងថា ពុំមានប្រទេសណាមួយហ៊ានអះអាងថា ខ្លួនមានកំណត់ត្រាសិទ្ធិមនុស្សល្អឥតខ្ចោះឡើយ ហើយនៅស្ទើរគ្រប់ជំនួបរបស់ឯកឧត្តមជាមួយតំណាងអចិន្ត្រៃយ៍នៃប្រទេសលោកខាងលិច ពួកគេក៏តែងតែទទួលស្គាល់ថា ប្រទេសរបស់ខ្លួន (ផ្ទាល់)​ ក៏ជួបប្រទះ នឹងបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សដែរ។ ឯកឧត្តមបានបន្តទៀតថា ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍មួយចំនួនបានក្លាយជាគោលដៅនៃវិធានបង្ខំឯកតោភាគី (Unilateral Coercive Measures) ចំពោះភាពមិនល្អឥតខ្ចោះនៃដំណើរការកសាងប្រទេស ដែលពុំបានបំពេញតាមបទដ្ឋានល្អឥតខ្ចោះ (Ideal Standards) របស់ប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ ដែលសូម្បីតែប្រទេសដែលកំពុងបង្រៀន និងទិតៀនប្រទេសផ្សេងទៀតលើបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនេះ ក៏មិនអាចសម្រេចបាននូវបទដ្ឋានទាំងនោះដែរ។  សំនួរ៖ ប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងមកនេះ យើងឃើញថាមានការចោទប្រកាន់មកប្រទេសកម្ពុជាទៅលើបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស ពី​សំណាក់សហគមន៍អន្តរជាតិ ជាពិសេសប្រទេសនៅតំបន់អឺរ៉ុប។ តើកម្ពុជាបានឆ្លើយតបដូចម្ដេចខ្លះចំពោះការ​ចោទប្រកាន់ទាំងអស់នេះ? ខ្ញុំសូមគូសបញ្ជាក់ថា ពុំមានប្រទេសណាមួយអះអាងខ្លួនមានកំណត់ត្រាសិទ្ធិមនុស្សល្អឥតខ្ចោះឡើយ។ ស្ទើរតែគ្រប់ជំនួបរបស់ខ្ញុំជាមួយតំណាងអចិន្ត្រៃយ៍នៃប្រទេសលោកខាងលិច នៅហ្សឺណែវ ពួកគាត់តែងតែទទួលស្គាល់ថា ប្រទេសខ្លួន (ផ្ទាល់)​ ក៏ជួបប្រទះ នឹងបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សដែរ។ ប៉ុន្តែនៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សានានាស្តីពីសិទ្ធិមនុស្ស កម្ពុជាតែងតែប្រកាន់យកនូវអភិក្រម «កិច្ចសន្ទនាប្រកបដោយការគោរព  មិនប្រឈមមុខដាក់គ្នា  មិនធ្វើនយោបាយូបនីយកម្ម ...Read More

សំនួរ៖ ស្ថានឯកអគ្គរាជទូតកម្ពុជា នៅទីក្រុងបាងកក បានដើរតួនាទីយ៉ាងសកម្ម និងពេញទំហឹងនៅក្នុងការជំរុញការទូតសេដ្ឋកិច្ច តាមរយៈការលើកស្ទួយផលិតផលកម្ពុជានៅក្នុងប្រទេសថៃ និងការជំរុញវិនិយោគទុនថៃទៅប្រទេសកម្ពុជា ពោលគឺតាំងពីមុនការដាក់ចេញនូវយុទ្ធសាស្រ្តការទូតសេដ្ឋកិច្ចរបស់ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា។ ពាក់ព័ន្ធនឹងសកម្មភាពទាំងនេះ តើសមិទ្ធផលធំៗអ្វីខ្លះដែលស្ថានទូតសម្រេចបាន ពិសេសក្នុងអាណត្តិការទូតរបស់ ឯកឧត្តម? គិតមកដល់ពេលនេះ ខ្ញុំបានមកដល់ប្រទេសថៃរយៈពេល ០២ឆ្នាំហើយ។ នៅក្នុងឆ្នាំទី១ ស្ថានទូត បានធ្វើការទៅលើសកម្មភាពជាង៩០០សកម្មភាព ដែលភាគច្រើនគឺជាសកម្មភាពទាក់ទងនឹងសេដ្ឋកិច្ចការទូត។ ខ្ញុំសូមគូសបញ្ជាក់ទៅលើតែសកម្មភាពធំៗក្នុងឆ្នាំ២០១៩ ដែលរួមមាន៖ នៅខែកក្កដា យើងបានដឹកនាំស្ថានទូតចំនួន១៩ ទៅធ្វើទស្សនកិច្ចសិក្សានៅខេត្តសៀមរាប និងបន្ទាយមានជ័យ ហើយក៏មានការចូលរួមពីតំណាងក្រសួងការបរទេសថៃ ដោយធ្វើដំណើរតាមឡានក្រុង ក្នុងគោលបំណងបង្ហាញពីការតភ្ជាប់ដ៏ល្អរវាងកម្ពុជា-ថៃ ជាពិសេសផ្លូវគោក។ ហើយនៅក្នុងទស្សនកិច្ចនោះដែរ យើងមានរៀបចំសិក្ខាសាលាមួយ ដែលមានការអញ្ជើញចូលរួមពីតំណាងនៃក្រសួងការបរទេស ក្រសួងទេសចរណ៍ និងក្រសួងវប្បធម៌ ដើម្បីជម្រាបជូនអំពីកិច្ចការងារការបរទេស ទេសចរណ៍​ និងវប្បធម៌របស់កម្ពុជា ដែលជាលទ្ធផលគឺមានការអបអរសាទរពីស្ថានទូតជាច្រើន។ យើងក៏បានរៀបចំទស្សនកិច្ចលើកទី២ បន្តទៀត ដោយមានការជួបប្រជុំនៅក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា ដែលក្នុងនោះមានតំណាងអង្គទូតមកពីថៃ ជប៉ុន ចិន និងអាល្លឺមង់។​បន្ទាប់មក យើងបានរៀបចំផ្នែកវប្បធម៌-សាសនា ដោយរៀបចំកម្មវិធីបុណ្យកឋិនទានដែលមានប្រទេសថៃ បង់ក្លាដេស និងភូមា ចូលរួម ហើយក៏មានការចូលរួមពីវិនិយោគិន និងក្រុមហ៊ុនធំៗមកពីប្រទេសថៃ ដូចជាក្រុមហ៊ុន CP ALL ក្រុមហ៊ុន Big C ក្រុមហ៊ុន SCG ដែលបានចូលរួមបច័្ចយទៅវត្តបុទុមវត្តី ផងដែរ។ ចូលមកឆ្នាំ២០២០ យើងក៏បានធ្វើសកម្មភាពជាច្រើនបន្ថែមទៀត ដែលខ្ញុំនឹងបែងចែកសកម្មភាពជា០៣...Read More

វាគ្មិន៖ លោក ថុង ម៉េងដេវិត អ្នកស្រាវជ្រាវនៃមជ្ឈមណ្ឌលមេគង្គស្រាប់ការសិក្សាយុទ្ធសាស្រ្ត នៃវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី​ (AVI) អ្នកសម្របសម្រួល៖ លោកស្រី ហ៊ឹម សុធារ័ត្ន​អ្នករៀបចំអត្ថបទ៖ លោក ថុង ម៉េងដេវិត ជុំវិញការប្រកួតប្រជែង និងវេទិកាពន្លះគ្នារវាងអាមេរិក និងចិន លោក ថុង ម៉េងដេវិត បានធ្វើការបកស្រាយ និងវិភាគដោយលើកឡើងពីទ្រឹស្តី Thucydides’ Trap ពាក់ព័ន្ធនឹងការងើបឡើងរបស់មហាអំណាចថ្មីមួយ ដែលនឹងងើបមកប្រឆាំងនឹងមហាអំណាចចាស់. និងសុភាសិតរបស់ខ្មែរមួយដែលពោលថា ដំរីឈ្លោះគ្នា ជាន់ស្លាប់តែស្រមោច។ លោកក៏បានគូសបញ្ជាក់ពីវេទិកាកិច្ចសន្ទនាសន្តិសុខចតុភាគី (QUAD) រវាង សហរដ្ឋអាមេរិក អូស្រ្តាលី ឥណ្ឌា និងជប៉ុន គឺជាកិច្ចសន្ទនាមិនផ្លូវការមួយ ដែលបានបង្កើតឡើងសម្រាប់ប្រឆាំងនឹងការរីកធំធាត់នៃឥទ្ធិពលរបស់ចិនក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិកនេះ ដែលប្រទេសទាំងបួននេះបានរួបរួមគ្នាទប់ស្តាត់ឥទ្ធិពលចិន តាមរយៈការធ្វើសមយុទ្ធរួមគ្នា ការចែករំលែកព័ត៌មានគ្នាទៅវិញទៅមក និងការគាំទ្រគ្នាក្នុងការតតាំងមតិប្រឆាំងនឹងចិន។ លោកបានបង្ហាញពីមតិរបស់ខ្លួនថា រដ្ឋតូចៗ ក៏ដូចជាកម្ពុជា ដែរ គួរគម្បីរក្សាជំហអព្យាក្រឹត និងសាមគ្គីភាព ដោយយោងទៅតាមកិច្ចព្រមព្រៀងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងសាមគ្គីភាព​របស់អាស៊ាន និងគួររក្សារជំហស្ងប់ស្ងាត់ និងមិនត្រូវប្រើប្រាស់ពាក្យសំដីធ្ងន់ៗ ដែលធ្វើឲ្យបានប៉ះពាល់ដល់ទំនាក់ទំនងរវាងរដ្ឋនោះ ជាមួយនឹងអាមេរិក ឬចិន នោះឡើយ។  ១. តើអ្វីទៅជាកិច្ចសន្ទនាសន្តិសុខចតុភាគី? ហើយវេទិកានេះបង្កើតឡើងក្នុងគោលបំណងអ្វី?​ វាគ្មិន៖ មុននឹងឈានដល់ការឆ្លើយសំនួរ ខ្ញុំសូមលើកឡើងអំពីទ្រឹស្តីមួយរបស់លោក Graham Allison  ដែលមានឈ្មោះថា អន្ទាក់របស់ធូស៊ីឌី ឬហៅថា Thucydides’ Trap ដែលពន្យល់អំពីការងើបឡើងរបស់មហាអំណាចថ្មីមួយ ដែលនឹងងើបមកប្រឆាំងនឹងមហាអំណាចចាស់.។ លោកបានលើកឡើងពីសង្រ្គាមរវាងទីក្រុងអាតែន ដែលជាមហាអំណាចចាស់ និងស្ពាតាន់ ដែលជាមហាអំណាចថ្មី ដែលបានធ្វើសង្ត្រាមជាមួយគ្នាក្នុងការគ្របគ្រងដែនដីក្រិចបុរាណ។ លោកបានធ្វើការសន្និដ្ឋានថាមហាអំណាចទាំងពីរ នឹងមានសង្រ្គាមជាមួយគ្នា។ ចំពោះវេទិកាកិច្ចសន្ទនាសន្តិសុខចតុភាគី ឬហៅថា QUAD នេះបានចាប់ផ្តើមកិច្ចព្រមព្រៀងជាថ្មីឡើងវិញ ដោយលោកអតីតប្រធានាធិបតី ដូណាល់...Read More