កាលពីថ្ងៃទី៩ ដល់ ១៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៤ វិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី (AVI) សហការជាមួយស្ថានទូតនៃសាធារណៈរដ្ឋប្រជាមានិតចិនប្រចាំកម្ពុជា បានរួមគ្នាអនុវត្តគម្រោង «កម្ពុជា-ចិនក្នុងយុគសម័យថ្មី៖ ច្រករបៀងមច្ឆា និងអង្ករ»។ គម្រោងនេះមានគោលបំណងប្រមូលផ្តុំអ្នកជំនាញកម្ពុជា និងចិន មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល និងវិស័យឯកជនដើម្បីធ្វើអន្តរកម្មនិងសុខដុមរមនាលើការណែនាំគោលនយោបាយដែលអាចជំរុញការអនុវត្តច្រករបៀងមច្ឆា និងអង្ករ ដែលជាគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន និងឯកឧត្តមប្រធានាធិបតីចិន ស៊ី ជិនពីង កាលពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣ កន្លងទៅ ដើម្បីលើកកម្ពស់កសិកម្មបែបអេកូឡូស៊ីទំនើបនៅតំបន់ភាគពាយ័ព្យនៃប្រទេសកម្ពុជា និងតំបន់បឹងទន្លេសាប។ ភាគីពាក់ព័ន្ធសំខាន់ៗជាង៣០រូប មកពីប្រទេសទាំងពីរបានចូលរួមក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចជាបន្តបន្ទាប់ដោយផ្តោតលើតំបន់កសិកម្ម ជលផល និងស្រែស្រូវក្នុងខេត្តដែលកំពុងរីកចម្រើនចំនួនបី នៅជុំវិញបឹងទន្លេសាបដ៏រស់រវើករួមមាន ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ខេត្តកំពង់ធំ និងខេត្តបាត់ដំបង។ ចំណុចសំខាន់នៃដំណើរទស្សនកិច្ចទាំងនេះ រួមមានការស្វែងយល់ស៊ីជម្រៅអំពីភូមិបណ្តែតទឹកផាត់សណ្ដាយ រោងចក្រអង្កររបស់ខេត្តបាត់ដំបង និងផលិតផលកសិកម្មរបស់ខេត្តកំពង់ធំ។
ក្រៅពីដំណើរទស្សនកិច្ចសិក្សានៅមូលដ្ឋាន អ្នកជំនាញនៃប្រទេសទាំងពីរបានចូលរួមសិក្ខាសាលាស្តីពី «ឧទាហរណ៍អំពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការត្បូងពេជ្រកម្ពុជា-ចិន៖ ច្រករបៀងមច្ឆា និងអង្ករ» ដើម្បីប្រមូលទស្សនៈនិងការយល់ឃើញអំពីរបៀបដែលប្រទេសទាំងពីរអាចរួមគ្នាជំរុញសមាហរណកម្មទីផ្សាររបស់ខ្លួន ជាពិសេសលើផលិតផលជលផល និងអង្ករ។ ជារួម បទពិសោធន៍ដោយផ្ទាល់ទាំងនេះនឹងជួយឱ្យអ្នកចូលរួមក្តាប់បាននូវការជំរុញតថភាពនិងភាពស្មុគ្រស្មាញនៃបច្ចេកទេសផលិតកម្ម និងនវានុវត្តន៍កសិកម្ម។ មហិច្ឆតានៃគម្រោងនេះ គឺដើម្បីជំរុញមិនត្រឹមតែផលិតកម្មប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងជំរុញដល់ការកែច្នៃ ការចែកចាយ និងការធ្វើពាណិជ្ជកម្មអង្ករ និងមច្ឆា ដែលនឹងពង្រឹងទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ច និងសន្តិសុខស្បៀងសម្រាប់ទាំងពីរ។
ការលេចឡើងនូវច្រករបៀងមច្ឆា និងអង្ករនេះមានសក្តានុពលយ៉ាងខ្លាំងក្នុងការជំរុញការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច និងបង្កើនឱកាសការងារតាមរយៈការសង្កត់ធ្ងន់លើការសិក្សាសមិទ្ធិលទ្ធភាព ការចូលរួមពីភាគីពាក់ព័ន្ធ និងការលើកកម្ពស់ជំនាញ។ ការបោះពុម្ពផ្សាយការស្រាវជ្រាវគ្រប់ជ្រុងជ្រោយនឹងត្រូវបានចេញផ្សាយនៅចុងបញ្ចប់នៃគម្រោងនេះនាដើមខែមករា ឆ្នាំ២០២៥ ដោយប្រមូលនូវលទ្ធផលរបស់គម្រោង ការយល់ឃើញ និងការណែនាំពីអ្នកជំនាញ។ គោលបំណងនៃគម្រោងនេះមិនត្រឹមតែផ្តល់ជាមគ្គុទ្ទេសក៍អភិវឌ្ឍន៍គ្រប់ជ្រុងជ្រោយសម្រាប់ប្រជាជាតិទាំងពីរប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងជាឯកសារយោងដ៏សម្បូរបែបសម្រាប់តំបន់ផ្សេងទៀតដែលកំពុងប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាកសិកម្មស្រដៀងគ្នា ដើម្បីឆ្ពោះទៅរកការកសាងសហគមន៍ជោគវាសនារួមកម្ពុជា-ចិន។
On 09th-13th December 2024, the Asian Vision Institute (AVI), in collaboration with the Embassy of the People’s Republic of China in Phnom Penh, have jointly conducted a projectentitled “Cambodia-China in a New Era: Fish and Rice Corridor”. This project aims to gather Cambodian and Chinese experts, government officials and private sectors to interact and harmonize policy directives that could foster a streamlined execution of the Fish and Rice Corridor, an initiative put forward by former Cambodia’s Prime Minister Hun Sen and China’s President Xi Jinping in February 2023 to promote modern ecological agriculture in the north-western part of Cambodia and along the Tonle Sap Lake area. More than 30 key stakeholders from both countries have engaged in a series of field visits concentrated around agricultural sites, fisheries and rice farms in three thriving provinces nestled near the vibrant Tonle Sap Lake – Kampong Chhnang, Kampong Thom, and Battambang. A highlight of these visits included in-depth explorations of floating village of Phat Sanday, Battambong’s rice factory, and Kompong Thom’s agricultural products.
Apart from the field visit, the experts of both countries attended a seminar on “Exemplifying Cambodia-China Hexagon Diamond Cooperation: The Fish and Rice Corridor” to gather insights and perspectives on how both countries can together foster their market integration specifically on fish and rice products. In overall, these hands-on experiences will help participants grasp the practical nuances and complexities of enhanced production techniques and innovative farming practices. The overarching ambition is to invigorate not just the production but also the processing, distribution, and trading of rice and fish, thereby reinforcing economic ties and bolstering food security across these nations.
The advent of this Fish and Rice Corridor holds tremendous potential to stimulate economic improvement and ignite employment opportunities through the emphasis of feasibility study, stakeholder engagement, and skills enhancement. A comprehensive research publication will be published at the end of this project in early January 2025, collating the project’s findings, insights, and expert recommendations. Its purpose is not only to provide a comprehensive development guide for both nations but also to serve as a resourceful reference for other regional areas grappling with similar agricultural challenges, thereby moving forward towards the building of Cambodia-China community of shared future.
