ពាក្យ «កាតព្វកិច្ចឧត្តមជន» (noblesse oblige) នេះមានប្រភពដើមពីភាសាបារាំង និងជាផ្នត់គំនិតទូទៅនៅអឺរ៉ុបដែលគេសំដៅទៅលើតួនាទីរបស់ត្រកូលអភិជន (noble) ក្នុងការតបស្នង និងទំនុកបម្រុងសង្គម។ កាតព្វកិច្ចឧត្តមជន មិនមែនជាការទទួលខុសត្រូវខាងផ្លូវច្បាប់ទេ តែជាមនសិការខាងសីលធម៌ទូទៅសម្រាប់អភិជន ឬឧត្តមជន។
ពាក្យ «កាតព្វកិច្ចឧត្តមជន» ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយអ្នកនយោបាយបារាំង Pierre-Marc-Gaston de Le’vis (១៧៦៤-១៨៣០) ដែលជំរុញឱ្យមានកាតព្វកិច្ចផ្នែកមនសិការទៅលើបុគ្គលដែលមានឋានៈ តួនាទីខ្ពង់ខ្ពស់។ ទន្ទឹមនឹងការទទួលបានអភ័យឯកសិទ្ធិសង្គម បុគ្គលទាំងនោះត្រូវដើរតួជាគំរូ ឱ្យប្រដំប្រសងនឹងឋានៈសង្គមរបស់ខ្លួនដោយធ្វើការងារសប្បុរសធម៌ មនុស្សធម៌ ឬកិច្ចការនានាក្នុងបុព្វហេតុនៃការអភិវឌ្ឍសង្គមលើសពីការស្វែងរកផលប្រយោជន៍បុគ្គល។
ក្នុងសម័យទំនើបពាក្យនេះក៏ត្រូវបានគេបកស្រាយឱ្យទូលំទូលាយដោយមិនសំដៅតែទៅលើត្រកូលអភិជនដូចក្នុងសតវត្សរ៍ទី ១៩ នោះទេ។ ការបកស្រាយទូលាយទៅលើពាក្យនេះគឺចង់និយាយថា អ្នកដែលកើតឡើងក្នុងត្រកូលស្តុកស្តម្ភ ឬបុគ្គលដែលមានឋានៈខ្ពង់ខ្ពស់ក្នុងសង្គម ឬអ្នកមានឧបនិស្ស័យពិសេសពីធម្មជាតិ មានកាតព្វកិច្ចធ្វើកិច្ចការដែលបម្រើដល់សង្គមទូទៅលើសពីផលប្រយោជន៍បុគ្គលផ្ទាល់ខ្លួន។
Full article available: postkhmer
